Søsken

Luk 13,29: Frå aust og vest og frå nord og sør skal menneske koma og sitja til bords i Guds rike.

Dobbel

Matt 26,41: Vak og be at de ikkje må koma i freisting! Ånda er villig, men kjøtet er veikt.

Tore Kvæven: Når landet mørknar

Arnar Vilhjalmson frå Dyradal er fortsatt ein ung gut då han deltek på kvalrossfangst for første gong. Det vert eit mektig møte med kjempene i djupet, og under jakta vinn han seg eit namn; Han står støtt der dei eldre, vaksne mennene skvett unna.

Under same jakta er det to andre møter som vert skjebnessvangre: Dei renn i senk ein båt frå ein gard i nabofjorden, og får seg dermed ein farleg fiende. Og endå viktigare: Han møter Eir for første gong.

Fleire år seinare møter me Arnar att på ein storgard ved fjorden, der han byggjer seg eit liv og planlegg den store utferda han drøymer om; Til Vinland. Saman med Eir. For Eir er der heile tida, anten i draumane hans eller i dei flyktige møta som ho så altfor ofte flyktar frå.

Der er nemleg eit hinder for kjærleiken. Eit hinder som synast å vere uoverstigeleg.

Tore Kvæven har nok ein gong skrive ein meisterleg roman, og teke utgangspunkt i den norrøne busetnaden på Grønland. Her budde vikingane og etterkommarane deira i fleire hundre år, før befolkninga flytta, døydde av svolt eller vart drepne av inuittane. I dag er den norrøne busetnaden fjern historie, men Kvæven klarar å gjere både folka og det harde livet svært levande, og klarar å gjere sjølv dei verste undergangsdrama vakre. Det er ikkje ufortent at Kvæven fekk Brageprisen i 2018 for denne boka!

Gamal og ny

Matt 13,24-25: Så sette han fram for dei ei anna likning og sa: "Himmelriket kan liknast med ein mann som hadde sådd godt korn i åkeren sin. Men medan folket sov, kom fienden hans og sådde ugras i kveiten og gjekk sin veg."

Eit lukka rom

Mark 13,26: Då skal dei sjå Menneskesonen koma i skyene med stor makt og herlegdom.

Alle mine bårer

Joh 5,8: Jesus seier til han: «Stå opp, ta båra di og gå!»

Ein fange vert fri

eg bygde meg ein mur

av gull

edelsteinane blenka

på innsida

utsida kledde eg

med piggar av jern og mismot

så kom dei

alle desse svake svoltne små

og eg kan vel ikkje hjelpe alle

så eg drog for gardinene –

den natta lytta eg til ropa

som ikkje lenger var mange        men eitt

og det var ikkje lenger spinkle ord

men eit løvebrøl

og        eg kraup saman på golvet

medan murane rasa;

eit lite barn steig fram

med djupe auge og fillete klede

og eg såg

det var meg sjølv

 

Ordt 14,31: Den som undertrykkjer den svake, håner hans skapar, den som hjelper den fattige, ærar Gud.

Audur Ava Olafsdottir: Stiklingen

Dette er ei av dei rolegaste, mest jordnære og vakraste kjærleiksforteljingane eg nokon gong har lese! Olafsdottir tek oss med inn i livet til to ungdomar som prøvar å finne ut av liva sine. Etter ei kvart natt saman, har dei fått ei dotter, men har elles ikkje så mykje med kvarandre å gjere.

Hovudpersonen, guten i forholdet, legg ut på ei reise. Han er svært interessert i plantar og hagebruk, og har fatta interesse for ein gamal klosterhage i Sør-Europa. Han tek med seg ein stikling heimanfrå Island, og er snart travelt oppteken med å fikse opp den  historiske rosehagen og samtale med pater Thomas. Presten får ei slags mentorrolle for den unge guten.

Så kjem mor til dottera hans på besøk, og ynskjer at han skal ta vare på dottera medan ho skriv ei større oppgåve i studiet sitt. Dette veltar om på livet hans, og han må finne seg til rette i rolla som far, og kanskje også som kjærast!

Språket er lett og elegant, og personane så nære det verkelege livet at det er som me står på utsida vindauget og ser inn i kvardagsdramaet, og alle lydar vert dempa av glaset mellom oss. Samtidig vert me også godt kjent med hovudpersonen sine bekymringar og kvardagstankar, og her er mykje ein kan kjenne seg att i!

Denne boka bør du unne deg å lese!

Overflod

det kjem veltande vatn

frå ei opa kjelde i det evige berget

straumar av

levande vatn

til tørste strupar

vatnet fyller landet

stig over føter kne magar hovud

til alle

(som vil)

kan leggje på svøm –

Joh 1,16: Av hans overflod har vi alle fått, nåde over nåde.

Arto Paasilinna: De uhengte uslingenes urtehage

Kva får du om du set saman ein undercover politietterforskar, ein vakker urteekspert, ei streng mor, ein flygar med hang til kidnapping, ei kilometerdjup gruve som skjuler store hemmelegheiter, ein postpakke fylt med jord, femti stolne motorsyklar, ein grusam ektemann (som visstnok skal vere død), femten næringslivstoppar på tur til Montevideo og ein flåte på veg nedover ei ukjent elv? Då får du endå ein sprø roman frå Arto Paasilinna si hand!

Som vanleg er det berre fantasien som set grenser for Paasilinna si forteljing. Personane i seg sjølve er seriøse og fokuserte på sine ting, men situasjonane dei kjem ut for, både medvite og ved uhell, er både utrulege og komiske.

Paasilinna syr saman hendingane med sikker hand. For dei som likar forteljingane hans, vil "De uhengte uslingenes urtehage" føye seg inn i rekka av god lesing!

Inn i eit større rom

i dette rommet

er det eit usynleg lys,

alt då eg kom inn        kjende eg

usynlege strålar trengje gjennom

alle orda og alle blikka

utan at eg visste

kva det var

at i dette rommet, denne atmosfæren

av kjærleg omtanke

ligg ikkje stein på stein

utan at nokon har tenkt det,

som ein lyd eg kan høyre

utan å vite kor den kjem ifrå

så er det noko – mildt –

som grip meg        grip hjartet mitt

og held meg mjukt

mot eit større hjarte

og eg kan tømme orda mine ut

på dette golvet

framfor det eine Ordet

den eine Vinden, Auget som ser meg

Handa som ber meg

det nye Livet        

som no er i meg

fordi        Herren        lukkar meg inn

til denne heilage staden

og gir meg fred

Kol 1, 17: Han er før alt, og i han blir alt halde saman.